روابط قراردادی

 پاداش و کیفر اعمال بر اساس مجموعه ای از قراردادها و قوانین تعیین می شود.

با وضع قرار دادها و قوانین جدید می توان رابطه ی میان اعمال و پاداش ها و کیفر را تغییر داد.

آنچه اهمیت دارد ، وجود تناسب میان جرم و کیفر است تا عدالی برقرار شود.

پاداش و کیفر نتیجه ی طبیعی خود عمل است نمی توان این پاداش و یا کیفر را تغییر داد.

باید خودمان ر با آن تطبیق بدهیم، برنامه ریزی زندگی خود را تنظیم کنیم و سهادت زندگی مان را تامین کنیم.

نوع دیگری از رابطه میان عمل و پاداش و کیفر وجود دارد که عمیق تر و کامل تر از دو نوع قبلی است. همان طور که در بحث از نامه عمل دیدیم، آنچه انسان با خود به قیامت می برد باطن اعمالی است که اکنون در این دنیا قابل مشاهده نیست هر عملی یک جنبه ظاهری و یک جنبه باطنی دارد جنبهه ظاهری بعد از عمل از بین میرود؛ اما جنبه باطنی هرگز از بین نمی رود و در روح هر انسانی باقی می ماند .بنابراین هر عملی که ما در زندگی دنیوی انجام می دهیم، حقیقت و باطن آن عمل در جهان آخرت به صورت زشت یا زیبا لذت بخش یا دردآور مجسم می شود و انسان خود را در میان باطن اعمال خود میبیند پس آنچه در روز قیامت به عنوان پاداش یا کیفر به ما داده می شود عین عمل ماست. به عنوان مثال کسی که مال یتیمی را به ناحق می خورد، اگر باطن و چهره واقعی عمل او در همین دنیا برملا شود همگان خواهند دید که او در حال خوردن آتش است؛ اما در دنیا این آتش آشکار نمی شود و هنگامی که او وارد جهان آخرت می شود و پرده ها کنار می رود حقیقت و باطن عمل عیان می گردد و آتش از درون او زبانه می کشد.